वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठातील कृषि
क्षेत्रात पशुशक्तीचा योग्य वापर - अखिल भारतीय समन्वयीत संशोधन प्रकल्पाच्या वतीने
अनुसुचित जाती उपयोजने अंतर्गत दि. 29
व 30 नोव्हेंबर दरम्यान बचत
गटाच्या महिलांसाठी ‘कृषि यांत्रिकीकरण व मुल्यवर्धन’ या विषयावरील दोन दिवसीय
प्रशिक्षण शिबीर संपन्न झाले. प्रशिक्षणाचे
उदघाटन कुलगुरू मा डॉ. अशोक ढवण यांच्या हस्ते झाले प्रभारी संचालक संशोधन डॉ.
जी. के. लोंढे, मआविमचे
जिल्हा संमन्वयक अधिकारी श्री बाळासाहेब झिंगाडे, तालुका
कृषि अधिकारी श्री. जगताप, कृषि
अभियंत्रिकी व तंत्रज्ञान महाविद्यालयाचे प्राचार्य डॉ. उदय खोडके आदींची प्रमुख उपस्थिती
होती.
मार्गदर्शनात कुलगुरू मा डॉ अशोक ढवण यांनी महिलांनी बचत गटामार्फत एकत्रित होऊन लघु उद्योग करण्याबाबत सल्ला दिला. डॉ. गजेंद्र लोंढे यांनी शेतकयांचे उत्पन्न दुप्पट करण्यासाठी शेतमालाचे मुल्यवर्धन करणे गरजेचे असल्याचे सांगितले. श्री बाळासाहेब झिंगाडे यांनी महिलांना उद्योगधंदे करण्यासाठी आर्थिक मदत मिळण्याबाबतची विविध शासकीय योजनांची सविस्तर माहिती देऊन कृषि विद्यापीठासोबत समन्वय साधुन महिलांच्या विकासासाठी एकत्रीत काम करणे गरजेचे असल्याचे मत व्यक्त केले तर प्राचार्य डॉ. उदय खोडके यांनी महिलांनी शेतमालाचे मुल्यवर्धन करुन प्रक्रिया उद्योग सुरु करण्याकरिता सदरिल प्रशिक्षण उपयुक्त असल्याचे सांगितले.
मौजे पारवा येथील प्रगतशील शेतकरी श्री. महेश
शेळके यांनी आपल्या मनोगतात विद्यापीठाने विकसीत केलेले बीबीएफ तंत्रज्ञानाचा वापर
करुन सोयाबीन च्या उत्पादनात वाढ झाली असल्याचे सांगितले तर पाथरी येथील प्रगतशील
शेतकरी श्री. विवेक खुळे यांनी सोयाबीन लागवडीसाठी बीबीएफ तंत्रज्ञान व रेशिम
उद्योग तंत्रज्ञानामुळे शेतकयांचा
आर्थिकस्तर उंचावण्यात मदत झाली असे प्रतीपादन केले.
कार्यक्रमाचे प्रास्ताविकात योजनेच्या संशोधन
अभियंता डॉ. स्मिता सोलंकी यांनी प्रशिक्षण आयोजनाच्या मागील संकल्पना विषद केली व
बचत गटातील महिलांना यांत्रिकीकरणाद्वारे कृषि उत्पन्नाचे मुल्यवर्धन कसे करता
येईल व त्याद्वारे लघु ऊद्योग निर्माण करता येईल त्या बाबतचे मार्गदर्शन केले.
सदरील प्रशिक्षणात संशोधन अभियंता डॉ. स्मिता
सोलंकी यांनी कृषि यांत्रिकीकरण प्रात्यक्षिक, महिला
गृह उद्योग व बचत गटासाठी पापड मशीन, शेवई
मशिन, मिरची कांडप,
दाल मिल, पिठ
गीरणी, तेलघाणी इत्यादी यंत्राचे
प्रात्यक्षिक दाखवुन त्याबाबतचे मार्गदर्शन केले तर अपारंपारीक उर्जा विभागाचे विभाग
प्रमुख डॉ. राहुल रामटेके यांनी सौर वाळवणी प्रक्रिया उद्योग या विषयावर
मार्गदर्शन केले व विविध प्रकारच्या सोलार ड्रायर मध्ये मेथी,
कांदे, कारले,
वांगी इत्यादी वाळवून प्रात्यक्षिकासह दाखवले. डॉ.
गजेंद्र लोंढे यांनी मुल्यवर्धीत दुग्धजन्य पदार्थ निर्मिती जसे की,
खवा, पनीर,
बासुंदी, श्रीखंड
इत्यादी पदार्थ तयार करण्याबाबतचे प्रात्यक्षिक दाखवले आणि मुल्यवर्धना नंतर
आर्थिक फायदा कसा होईल यावर सविस्तर मार्गदर्शन केले. डॉ. आर. बी. क्षिरसागर व डॉ.
के. एस. गाढे यांनी फळे व भाजीपाला प्रक्रिया उद्योग तसेच बेकरी प्रक्रिया उद्योग
या विषयी प्रत्यक्षिकासह मार्गदर्शन केले. यात विविध फळांपासुन जॅम,
जेली, ज्युस
तयार करुन दाखवले तसेच बेकरी उद्योगामध्ये ब्रेड, केक,
कुकीज व बिस्कीट हे तयार करण्याबाबचे मार्गदर्शन
केले. डॉ. स्मिता खोडके, विभाग
प्रमुख आणि प्रा. डॉ. शाम गरुड यांनी सोयाबीन प्रक्रियेद्वारे सोयादुध,
सोया पनीर, सोयाणे
इत्यादी तसेच खरमुरे, फुटाणे,
लाह्या इत्यादी पदार्थ प्रत्यक्ष
प्रात्यक्षिकाद्वारे तयार करुन दाखवले.
सदरिल प्रशिक्षणाचा समारोप दि. ३० नोव्हेबर रोजी शिक्षण संचालक डॉ. धर्मराज गोखले यांच्या अध्यक्षतेखाली संपन्न झाला, यावेळी प्रमुख पाहुणे म्हणुन आत्मा प्रकल्प संचालक श्री. संतोष आळसे हे होते, तर प्राचार्य डॉ. उदय खोडके व डॉ. राहुल रामटेके यांची प्रमुख उपस्थिती होती. समारोप प्रसंगी मार्गदर्शनात डॉ. धर्मराज गोखले यांनी महिलांनी प्रशिक्षणाव्दारे प्राप्त कौशल्याच्या आधारे गृहउद्योग सुरु करण्याचे आवाहन केले. तर श्री. संतोष आळसे यांनी महिलांसाठी आपला शेतमालाचे मुल्यवर्धीत करुन कसा आर्थिक विकास साधवा असा सल्ला दिला.
प्रशिक्षणार्थींपैकी सौ. कांचन ढगे, मु. पो. शेंद्रा, सौ. प्रभावती खंदारे, मु. पो. जिंतूर, सौ. जयश्री मस्के, मु. पो. मांडाखळी, सौ. सुष्मिता कांबळे मु. पो. कारेगाव ता. जि. परभणी यांनी आपले मनोगत मांडले. कार्यक्रमात प्रशिक्षणार्थींना मान्यवरांच्या हस्ते प्रमाणपत्र देण्यात आली. कार्यक्रमाचे सुत्रसंचालन डॉ. निता गायकवाड यांनी केले तर डॉ. संदेश देशमुख यांनी आभार मानले. कार्यक्रम यशस्तीतेसाठी श्री. अजय वाघमारे, श्री. दिपक यंदे, श्री. भरत खटींग, श्री. रुपेश काकडे, गजानन पकाणे, श्रीमती सरस्वती पवार आदींनी परिश्रम घेतले. सौ. स्वाती घोडके यांनी आत्माद्वारे उपलब्ध झालेल्या प्रशिक्षणार्थींचे समन्वयक म्हणून कार्य केले. प्रशिक्षणात ५० पेक्षा जास्त महिलांनी नोंदणी केली व विद्यापीठातील प्राध्यापक, शास्त्रज्ञ व विद्यार्थी यांनी सहभाग नोंदवला.
