आज कोविड-१९ रोगाच्या साथीने अनपेक्षित अशी जागतिक
आणीबाणी उद्भवली आहे. करोना विषाणुचा फैलाव रोखण्यासाठी देशामध्‍ये टाळेबंदी लागु करण्यात आली आहे.
त्यामुळे जवळपास दिड महिन्यापासुन आपण घरामध्‍ये बंदिस्त आहोत. सतत करोनाविषयी ऐकुन, वाचुन आणि
दुरदर्शनवरील करोना संदर्भिय बातम्या पाहुन मन विषण्ण होत आहे. पण असे हताश होऊन चालणार नाही. आपण सारे देशाची तरुण मंडळी, आपल्यासमोर हे नैसर्गिक
आणि आकस्मिक आव्हान सशक्तपणे पेलण्याची फार मोठी जबाबदारी आहे. यासाठी काय असावी विद्यार्थ्‍यांकरिता व्यवस्थापकीय
कार्यप्रणाली - काही मार्गदर्शक तत्त्वे पुढे नमुद केली आहेत.
स्वत:च
स्वतःची मदत करा :
ü खंबीर
राहुन या गंभीर परिस्थितीचा सामना करा.
ü स्वत:
ताण घेऊन इतरांचे मनोबल कमी करु नका कारण मनोबल खचले तर रोगाविरुध्द लढण्याची
प्रतिकारशक्ती कमी होते.
ü बदलत्या
बंदिस्त जीवनशैलीचा मनापासुन स्विकार करा,
कारण मनापासुन स्विकारलेली गोष्ट आपल्याला आनंदी ठेवते.
ü बदलत्या
जीवनशैलीबरोबर, दैनंदिन दिनचर्या आणि सवयींचे समायोजन करा
ü कोविड-१९ शी संबंधित बातम्या सतत पाहणे टाळा, त्यामुळे विनाकारण मानसिक
ताण वाढतो.
ü जीवनाबद्दलचा
दृष्टीकोन सकारात्मक ठेवा,
जेणेकरुन आपले मन आनंदी राहुन आपल्या शरीराची कोरोना विरुध्द लढण्याची प्रतिकारशक्ती
वाढेल.
ü सकारात्मक
परिवर्तनाची ही चांगली सुरुवात स्वतःपासून सुरू करा, नंतर इतरांमध्‍ये ही रुजवा.
ü स्वत:
आनंदी रहा, इतरांना आनंदी ठेवा आणि कुटुंबियांना निरोगी ठेवण्यासाठी प्रयत्नशील
राहा.
वेळेचा
अपव्यय टाळुन गुणात्मकता वाढवा :
आजपर्यंत आपण आपल्या शैक्षणिक वेळापत्रकात
व्यस्त होता,
आज टाळेबंदीच्या कालावधीत आपल्याजवळ खुप वेळ आहे. या वेळेचे काय करावे? हा मोठा
प्रश्न असेल.
ü चला
जरा आठवुन पहा,
आत्तापर्यंत आपल्याला जास्तीत जास्त आनंद देणा-या परंतु आपल्या व्यस्त शैक्षणिक
वेळापत्रकांमुळे वेळेअभावी करु शकला नाहीत अशा काही गोष्टी आजच्या वेळापत्रकात
समाविष्ट करा.
ü टाळेबंदीमुळे
आपले परिक्षेचे वेळापत्रक लांबणीवर पडले आहे. तर मग आपली अभ्यासाची सामग्री उघडा
आणि शैक्षणिक उपलब्धीसाठी वेळेचा विनीयोग करा.
ü शारीरिक
व्यायाम आणि योगसाधनेस वेळ द्या त्यातुन तुम्हाला मानसिक शांती मिळेल.
ü काम,
फावला वेळ आणि विश्रांती दरम्यान आपला वेळ संतुलित करा.
ü कामाच्या
वेळेचे वितरण गृह कार्यात कुटुंबास मदत करण्यासाठी केले जाऊ शकते, ज्यामुळे घरात आपुलकीचे आणि
मैत्रीपूर्ण वातावरण निर्माण होइल आणि परिणामी स्वतःला समाधान मिळेल.
ü कामाचा
काही वेळ आपल्या अभ्यासासाठी द्या. टाळेबंदीचा हा कालावधी परिक्षेच्या पूर्व-तयारीसाठी
देण्यात आलेला कालावधी म्हणून उपयोगात आणा.
ü फावला
वेळ हा आपल्या हक्काचा स्वतंत्र मोकळा वेळ होय. या वेळेत तुम्हाला अतीव आनंद देणारे क्रियाकल्प शोधा. हे कोणत्याही
प्रकारचे इनडोअर गेम असू शकतात, दूरदर्शनचे कार्यक्रम, चित्रपट पाहणे किंवा वर्तमानपत्रातील
शब्द कोडी सोडवणे असू शकते. यामुळे मिळणारा आनंद आपल्या शरिरात अंतरऊर्जेची
निर्मिती करेल आणि आपण उत्साही राहाल.
ü आपल्या
वेळापत्रकात विश्रांतीसाठी काही वेळ द्या. आपल्या
शरीरास कामा दरम्यान विश्रांतीची आवश्यकता असल्याने एकच काम दिर्घकाळ करू नका.
ü रात्री
चांगली झोप घ्या जेणेकरून आपले आरोग्य चांगले राहील.
कुटुंबाची
अर्थव्यवस्था कोलमडणार नाही यासाठी दक्ष रहा
ü टाळेबंदी
कालावधीत भविष्यातील तुटवड्याच्या अनाठायी भितीपोटी अनावश्यक वस्तू जास्त प्रमाणात
खरेदी करु नका. जीवनावश्यक वस्तूंच्या नियमित पुरवठ्यासाठी सरकार काळजी घेत आहे.
ü या
कालावधीत "खरेदी पुढे ढकलली तर त्या वस्तुची आवश्यकता भासत नाही" या
सत्याचा अनुभव घ्या.
ü मर्यादित
संसाधनात जगण्याचा प्रयत्न करा आणि संपत्तीचे जतन करा.
मानवी
उर्जेचे उत्तम नियोजन करा
ü घरातील
कामांमधे सर्व सदस्य सहभागी करुन घ्या,
त्यामुळे उर्जा वापराची विभागणी होईल व सर्वांचा उत्साह टिकवता येईल.
ü सदस्यांच्या
आवडीनुसार कार्याचे वितरण करा,
जेणेकरून कार्यपूर्तीसाठी कमी मानवी उर्जेचा वापर होईल तसेच उत्साहाने कार्यपूर्ती
होऊन सर्व सदस्य आनंदी राहतील.
ü घरातील
कामाचा क्रम ठरवताना हलक्या कामानंतर जड कामे ठेवल्यास कुटुंबातील सदस्यांचा थकवा
कमी होईल.
ü सदस्यांना
त्यांचा उत्साह कायम ठेवण्यासाठी कामाच्या वेळापत्रकात विश्रांती घेण्याची परवानगी
द्या.
आपल्या
कुटुंबाचा आदर करा
ü कुटुंबातील
वडीलधारी मंडळी आणि छोट्या मंडळी समवेत वेळ घालवा.
ü कुटुंबातील
प्रत्येक सदस्याच्या आरोग्याबद्दल जागरूक रहा.
ü वडीलधा-यांकडे
लक्ष द्या आणि त्यांच्या सूचनांचा आदर करा.
ü या
काळात कोणत्याही कौटुंबिक सोहळ्याचे आयोजन करू नका.
ü नातेवाईकांनी
आयोजीत केलेल्या सोहळ्यात सहभागी होऊ नका
मित्र
मंडळी आणि शिक्षकांच्या संपर्कात रहा
ü आपले
मित्र आणि शिक्षक यांच्या संपर्कात राहा. यासाठी संप्रेषण तंत्रज्ञानाचा वापर करा
जेणेकरून आपल्याला एकटेपणा जणवणार नाही आणि आपण आपल्या अभ्यासात अग्रेसर राहाल.
एक
जबाबदार नागरिक व्हा आणि राष्ट्राचा आदर करा
ü वेळोवेळी
शासन जारी करत असलेल्या सूचनांचे अनुसरण करा
ü आपल्या
स्थानिक आरोग्य प्राधिकरणाच्या निर्देशांचे अनुसरण करा
सौजन्‍य
डॉ. माधुरी
कुलकर्णी, प्राध्यापक
डॉ. जयश्री झेंड,
सहयोगी
आधिष्ठाता आणि प्राचार्या
सामुदायिक विज्ञान
महाविद्यालय
वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठ, परभणी
घरी
रहा, स्वस्थ रहा सुरक्षित रहा, राष्ट्र वाचवा
