Saturday, June 1, 2013

संयुक्‍त कृषि संशोधन व विकास समितीच्‍या 41 व्‍या बैठकीचा समारोप

महिला व बालविकास राज्‍यमंत्री मा.ना.प्रा.फौजिया खान 

महाराष्‍ट्र कृषी शिक्षण व संशोधन परिषदेचे उपाध्‍यक्ष मा.ना.श्री.विजयरावजी कोलते


 राहूरी येथील महात्‍मा फुले कृषी विद्यापीठाचे कुलगुरु मा. डॉ. टी. ए. मोरे

अकोला येथील डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठाचे कुलगुरु मा. डॉ. आर. जी. दाणी

डॉ. बाळासाहेब सावंत कोकण कृषी विद्यापीठाचे कुलगुरु मा. डॉ. के. ई. लवांदे

मराठवाडा कृषी विद्यापीठाचे कुलगुरु मा. डॉ. के. पी. गोरे 

आज देशामध्‍ये अन्‍नाचा तुटवडा नाही, अन्‍नधान्‍यामध्‍ये देश स्‍वयंपूर्ण होऊन निर्यातदार देश म्‍हणुन नांव प्राप्‍त झाले आहे हे सर्व कृषि संशोधनामुळेच होऊ शकले असे प्रतिपादन महिला व बालविकास राज्‍यमंत्री मा.ना.प्रा.फौजिया खान यांनी केले. महाराष्‍ट्रातील चारही कृषि विद्यापीठांनी केलेले संशोधन शेतक-यापर्यंत पोहोचविण्‍यासाठी महत्‍वाचा टप्‍पा मानल्‍या जाणा-या संयुक्‍त कृषि संशोधन व विकास समितीची 41 वी बैठक 30 मे ते 1 जुन, 2013 या कालावधीत परभणी येथे महाराष्‍ट्र कृषि शिक्षण व संशोधन परिषद, पुणे आणि मराठवाडा कृषि विद्यापीठ यांच्‍या संयुक्‍त विद्यमाने आयोजीत करण्‍यात आली होती, या बैठकीचा समारोप कार्यक्रमाप्रसंगी त्‍या बोलत होत्‍या. या कार्यक्रमास महिला व बालविकास राज्‍यमंत्री मा.ना.प्रा.फौजिया खान व महाराष्‍ट्र कृषी शिक्षण व संशोधन परिषदेचे उपाध्‍यक्ष मा.ना.श्री.विजयरावजी कोलते हे प्रमुख पाहुणे म्‍हणून उपस्थित होते तर मराठवाडा कृषी विद्यापीठाचे कुलगुरु मा. डॉ. के. पी. गोरे हे अध्‍यक्षस्‍थानी होते. अकोला येथील डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठाचे कुलगुरु मा. डॉ. आर. जी. दाणी, राहूरी येथील महात्‍मा फुले कृषी विद्यापीठाचे कुलगुरु मा. डॉ. टी. ए. मोरे, दापोली येथील डॉ. बाळासाहेब सावंत कोकण कृषी विद्यापीठाचे कुलगुरु मा. डॉ. के. ई. लवांदे, नागपुर येथील केंद्रीय कापुस संशोधन संस्‍थेचे संचालक डॉ. के. आर. क्रांती, अमिती विद्यापीठाचे संचालक डॉ. पॉल खुराणा, कृषि परिषदेचे संशोधक संचालक डॉ. प्रकाश शिंगारे, मराठवाडा कृषि विद्यापीठाचे संशोधन संचालक डॉ. गोवर्धनजी खंडागळे आदींची उपस्थिती होती.
मा. ना. प्रा. फौजिया खान पुढे म्‍हणाल्‍या की, गेल्‍या दोन वर्षात राज्‍यात पावसाचे प्रमाण कमी असूनही अन्‍नधान्‍याची कमतरता नाही. आज राज्‍यासमोर लोकसंख्‍या वाढीमुळे नैसर्गीक साधनसंपत्‍तीची कमतरता भासत आहे. तसेच शहरीकरणामुळे व औद्योगीकरणामुळे पाणी व जमीनीवर विपरीत परिणाम होत आहे. जागतीक बेजबाबदारीमुळे ग्‍लोबल वॉर्मींगची परिस्थिती निर्माण झाली आहे. यामुळे काही ठिकाणी दुष्‍काळ तर काही ठिकाणी पूरपरिस्थिती निर्माण होत आहे अशा परिस्थितीत कृषि क्षेत्रातही बदल होत आहेत. बदललेल्‍या परिस्थितीचा विचार करुन शास्‍त्रज्ञांनी संशोधन करावे. शेतीमध्‍ये कमी खर्च करुन व कमी पाण्‍याचा वापर करुन जास्‍त उत्‍पादनासाठी तंत्रज्ञान विकसीत करण्‍याचे संशोधन शास्‍त्रज्ञांनी करावे असा सल्‍लाही त्‍यांनी दिला. औद्योगिकरणामुळे मनुष्‍याच्‍या आरोग्‍यावर तसेच पिकांवर परिणाम होत आहे तो परिणाम कमी करण्‍यासाठी प्रयत्‍न करणे आवश्‍यक आहे. विद्यापीठाचे संशोधन हे गुणवत्‍तापुर्ण असून त्‍यावर शेतक-यांचा जास्‍त विश्‍वास आहे. विद्यापीठाच्‍या संशोधनाचा शेतक-यांच्‍या जीवनमानावर किती परिणाम झाला याबाबतचे प्रभाव विश्‍लेषण करणे आवश्‍यक आहे व त्‍याचे सार्वजनकीकरण करावे असे प्रतिपादन त्‍यांनी केले.
कृषि परिषदेचे उपाध्‍यक्ष डॉ. विजयरावजी कोलते म्‍हणाले की, कृषि विद्यापीठांच्‍या तंत्रज्ञानाचे पेटेंट घेण्‍यासाठी प्रस्‍तावांना गती देणे आवश्‍यक आहे. या संयुक्‍त कृषि संशोधन व विकास समितीच्‍या बैठकीत चारही कृषि विद्यापीठांनी यावर्षी 218 शिफारशी शेतक-यांसाठी प्रसारीत केल्‍या आहेत. त्‍यापैकी 12 विविध पिकांचे वाण, 09 शेती औजारे व यंत्रे तसेच 197 इतर शिफारशी या बैठकीत प्रसारीत करण्‍यात आल्‍या. या संशोधनात शेतक-यांचा, बालकांचा व महिलांच्‍या गरजांचा बारकाईने अभ्‍यास करून अनेक शिफारशी करण्‍यात आल्‍या त्‍यामुळे समाज जीवन उंचावण्‍यास निश्‍चीतच मदत होणार आहे.
अध्‍यक्षीय भाषणात मराठवाडा कृषि विद्यापीठाचे मा. कुलगुरू डॉ. के. पी. गोरे म्‍हणाले की, या तीन दिवसाच्‍या बैठकीच्‍याअंती 218 शिफारसी निश्‍चीतच शेतक-यांना उपयुक्‍त ठरतील. भविष्‍यात काढणीपश्‍चात तंत्रज्ञान, सौरउर्जा, काटेकोर शेती यावर संशोधनात भर द्यावा लागेल. जैवतंत्रज्ञानाच्‍या आधारे जैविक व अजैविक ताण सहन करणा-या पिकांच्‍या जाती विकसीत कराव्‍या लागतील.
या प्रसंगी अकोला येथील डॉ. पंजाबराव देशमुख कृषी विद्यापीठाचे कुलगुरु मा. डॉ. आर. जी. दाणी, राहूरी येथील महात्‍मा फुले कृषी विद्यापीठाचे कुलगुरु मा. डॉ. टी. ए. मोरे, दापोली येथील डॉ. बाळासाहेब सावंत कोकण कृषी विद्यापीठाचे कुलगुरु मा. डॉ. के. ई. लवांदे यांनी आपले मनोगत व्‍यक्‍त केले.

या समारोपीय कार्यक्रमात विविध तांत्रीक सत्रातील 11 गटांचा कार्यवृत्‍ताचे वाचन करण्‍यात येवून त्‍यातील शिफारशींना मान्‍यता देण्‍यात आली. या बैठकीच्‍या निमित्‍ताने प्रथमच आंतरराष्‍ट्रीय दर्जाचे संशोधक अमिती विद्यापीठाचे गुरगांव (हरियाना) येथील संचालक डॉ. पॉल खुराणा यांचे कृषि विकासासाठी नॅनो तंत्रज्ञानाचा वापर यावर विचार मांडले तर जेनेटीकली मॉडीफाईड (जीएम) पिकांचा परिणाम व धोरणे या विषयावर नागपूर येथील केंद्रीय कापूस संशोधन केंद्राचे संचालक डॉ. के. आर. क्रांती यांनी सादरीकरण केले. तसेच राष्‍ट्रीय पातळीवरील विविध संस्‍थेचे संचालक व शास्‍त्रज्ञांची व्‍याख्‍याने कृषि संशोधकासाठी मेजवाणीच होती. याप्रकाराचे वैविध्‍यपुर्ण संशोधनात्‍मक सादरीकरण प्रथमच या बैठकीतुन करण्‍याची मा. कुलगुरू डॉ के. पी. गोरे यांच्‍या कल्‍पनेतुन आयोजीत करण्‍यात आली होती. या कार्यक्रमाचे सूत्रसंचालन डॉ. माधुरी कुलकर्णी यांनी केले तर आभार प्रदर्शन कृषि परिषदेचे संशोधन संचालक डॉ. प्रकाश शिंगारे यांनी केले. 


Highlight of 41st Joint Agricultural Research and Development Committee meeting of SAUs held at MKV, Parbhani
41st Joint Agricultural Research and Development Committee (Joint Agresco) meeting of four State Agricultural Universities (SAUs) held from 30th May to 1st June at Marathwada Agricultural University, Parbhani. It is the prime agricultural research committee of four State Agricultural Universities in Maharashtra State. The inauguration of this meeting was done by Hon. Chief Minister Mr. Pruthvirajji Chauvan on 30th May and Agricultural Minister Hon Mr. Radhakrishna Vikhe Patil was the president of the function. Vice-President of the Maharashtra Council of Agricultural Education and Research, Pune Hon Mr. Vijayraoji Kolte, Senior Chief Secretary (Agriculture) Dr. Sudhirkumar Goel, Director General of MCEAR, Pune Mr. M.H. Sawant, Vice Chancellor of Dr. BSKKV Dapoli Dr. K.E.Lavande, Vice Chancellor of  Dr.PDKV, Akola Dr. R.G.Dani, Vice Chancellor of MPKV, Rahuri Dr. T.A.More, MLA Mr. Babajani Durani, MLA Mr. Suresh Jethliya, District Collector Dr. Shaligram Wakhede, all directors, ADPs, HOD of the SAUs and MCAER, Pune and other dignitaries were attended the function.
In the inaugural address Hon Chief Minister appreciated achievements made by SAUs of Maharashtra in the field of research, extension and education and their significant contribution in agricultural production as well as in resolving various problems of farmers. He focused on integrated approach in quality research and in extension activities for increasing productivity and profitability of agriculture and also to face successfully climate changes affecting agriculture. He also urged the administrators and professors for rising the quality of higher education in agriculture and its allied fields and also encouraged meritorious students visit to developed countries for enhancing their knowledge and skills for contributing significantly in their respective field.  He also advised to agricultural scientists that scientists should do research for development of water stress tolerant crop varieties.
Agricultural Minister Hon. Radhkrishna Vikhe Patil stressed on strengthening facilities in research, education and extension areas for producing professionally competent students and also focused research more on burning problems of farmers for having sustainable agriculture.
Vice President of MCAER, Pune Mr. Vijayrao Kolte praised SAUs’s achievements and stressed on need of accelerating extension services for the benefit of farmers for giving timely technical know-how to them. He also mention the need of filling up vacant positions in all the SAUs for smooth functioning.
Senior Chief Secretary (Agriculture) Dr. Sudhirkumar Goel mention the need of reaching out to the farmers with appropriate research recommendation for their optimum utilization.
In the welcome speech Vice-Chancellor Hon Dr K.P.Gore than the Hon Chief Minister and other ministers and MCAER for their valuable support to the SAUs of Maharashtra. He made an appeal to the government that atleast 5 % grands of Rashtriya Krishi Vikas Yojana should be allotted to strengthening research and education component as both give important support to extension in agriculture.
In the plenary session, all the four Director of Research of SAUs, MCAER, Pune and directors of line agricultural department, ICAR institutes presented their achievements, researchable issues  and future line of action for strengthening agriculture fields for the welfare of farming community. On 31st May, eleven parallel technical sessions in the areas of Varieties release, protection of field crops varieties] horticultural varieties, farm equipments and machineries, field crops, horticulture, animal and fishery science, basic sciences, food science and technology, plant protection, agricultural engineering, social sciences etc. were conducted on the MKV, Parbhani campus.
All the Vice-Chancellor and Director of Research of the SAUs chaired these sessions. The scientists represented their research work and recommendations were coined for the release.
Approval given to total 218 recommendations which includes 12 news varieties of different field and horticultural crops, 9 agricultural equipments and machineries, and 197 other technologies in the concluding session.
Concluding session was inaugurated by State Minister of Women and Child Development Hon. Prof. Fauzia Khan. She suggested to the scientists to do the impact analysis to their research contribution in agriculture management and planned meaningful long term road map for research.
All the Vice-Chancellor of the SAUs appeal MCAER, Pune to resolve the problems of filling a vacant positions on a priority for the smooth function and give enough financial support for effective functioning of the SAUs.
Vice President of MCAER, Pune Hon  Mr Vijayraoji Kolte in the valedictory function appreciated the efforts made by the scientists in touching all the vital issues of the farming community.  
Anchoring was done by Dr. Madhuri Kulkarni and Director of Research of MCAER, Pune Dr. Prakash Shingare vote of thanks. There are about 300 scientists from four state agricultural universities gathered for three days technical session.
International scientists Dr. K.R.Kranti, Director, Central Institute for Cotton Research, Nagpur gave thought provoking presentation on ‘Impact and Issues of Genetically Modified (GM) crops in agriculture’ and Dr. S.M.Paul Khurana, Director, Amity University gave valuable lecture on ‘Use of Nano Technology in Agriculture Research’ for enlightening the scientists and administrators   in the news emerging area in agriculture.