वनामकृवित आंतरराष्‍ट्रीय मृदा दिनानिमित्‍त आयोजित सप्ताहाची सांगता

वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठातील मृद विज्ञान व कृषि रसायनशास्त्र विभाग आणि भारतीय मृद विज्ञान संस्था, नवी दिल्ली, शाखा परभणी यांच्या वतीने आंतरराष्ट्रीय मृदा दिनानिमीत्त दिनांक २९ नोव्हेंबर ते ५ डिसेंबर दरम्‍यान मृदा सप्ताहाचे आयोजन करण्यात आले होते. सप्ताहाचे उद्घाटन कुलगुरू मा. डॉ. इन्‍द्र मणि यांच्या हस्ते करण्यात आले. तर दिनांक ५ डिसेंबर रोजी समारोपीय कार्यक्रम संपन्‍न झाला. मृदा सप्ताहाचा समारोपीय कार्यक्रम परभणी कृषी महाविद्याीयाचे सहयोगी अधिष्‍ठाता डॉ. सय्यद इस्माईल यांच्या अध्यक्षतेखाली पार पडला तर कार्यक्रमास सहयोगी अधिष्ठाता डॉ. यु.एम. खोडके यांची प्रमुख उपस्थिती होती. व्‍यासपीठावर आयोजक डॉ प्रविण वैद्य, डॉ सुरेश वाईकर, डॉ महेश देशमुख आदींची उपस्थिती होती.

मार्गदर्शनात डॉ. सय्यद इस्माईल म्‍हणाले की, मातीच्या रासायनिक, भौतिक व जैविक घटकांचे परिपुर्ण संरक्षण करुन पुढील पिढीस शाश्‍वत शेतीसाठी हस्तातंरीत करण्‍यासाठी सर्वांनी प्रयत्‍न करण्‍याची गरज आहे.  तर डॉ. यु.एम. खोडके म्‍हणाले की, मृद आरोग्य पत्रिकेत मातीच्या रासायनीक गुणधर्मांसोबतच भौतिक आणि जैविक गुणधर्मांचा समावेश असणे गरजेचे आहे. प्रास्ताविकात विभाग प्रमुख डॉ. प्रविण वैद्य यांनी आंतरराष्ट्रीय मृदा दिनाचे महत्व विषद करून मृदा सप्ताह निमित्त आयोजीत कार्यक्रमांची माहिती दिली. जमिनीची सुपिकता टिकविण्यासाठी माती परीक्षणावर आधारीत समतोल अन्नद्रव्यांचा वापर करण्याचे अवाहन केले.

सप्ताह निमित्‍त शेतकरी व विद्यार्थी यांच्‍या मध्‍ये मृदा आरोग्‍यावर जनजागृती करण्‍यात आली. यात मृदा आरोग्‍यावर विद्यार्थ्‍यांकरिता प्रश्नमंजुषा, भित्तीपत्रक स्पर्धा घेण्‍यात आली तर मौजे लोहगाव येथे मृद विज्ञान व कृषि रसायनशास्त्र विभाग, भारतीय मृद विज्ञान संस्था, नवी दिल्ली, शाखा परभणी आणि स्मार्ट केम टेक्नॉलॉजीस ली. पुणे (महाधन) यांच्या संयुक्त विद्यामाने शेतकरी मेळाव्‍यात मार्गदर्शन करण्‍यात आले, यात १०० पेक्षा जास्‍त शेतकरी बांधवांनी सहभाग नोंदविला.

मृद सप्ताह निमीत्त आयोजीत प्रश्नमंजुषा स्पर्धेत गुडपती रामा लक्ष्मी हीने प्रथम तर निखील पाटील व रवि वर्मा या दोघांनी व्दितीय क्रमांक पटकावला तसेच भित्तीपत्रक स्पर्धेत प्रिया सत्वधर हिने प्रथम, प्रियंका घोडके हिने व्दितीय व रवि वर्मा याने तृतीय क्रमांक पटकावला. कार्यक्रमात मान्‍यवरांच्‍या हस्‍ते पुरस्काराचे वितरण करण्यात आले. मृदा सप्ताहाचे आयोजन विभाग प्रमुख डॉ. प्रविण वैद्य यांच्या मार्गदर्शनाखाली करण्यात आले होते. कार्यक्रम यशस्वीतेसाठी सचिव डॉ. अनिल धमक, सहसचिव डॉ. पपिता गौरखेडे, डॉ. रामप्रसाद खंदारे, डॉ. महेश देशमुख, डॉ. सुरेश वाईकर, डॉ. भाग्यरेषा गजभीये, डॉ. सुदाम शिराळे, डॉ. स्वाती झाडे, डॉ. संतोष चिक्षे, डॉ. संतोष पिल्लेवाड, डॉ स्नेहल शिलेवंत, श्री भानुदास इंगोले, श्री आनंद नंदनवरे आदीसह विभागातील कर्मचारी, पदव्युत्तर व आर्चाय पदवी विद्याथ्यार्थी  यांनी परीश्रम घेतले.

महाराष्ट्र राष्‍ट्रीय छात्रसेना संचालनालयाच्या वतीने आयोजित सायकल महापरिक्रमा रॅली परभणीतुन मार्गस्‍थ

आझादीचा अमृत महोत्‍सवानिमित्‍त देशातील युवाशक्‍तीचा चालना देण्याच्या उद्देशाने महाराष्ट्र राष्‍ट्रीय छात्रसेना संचालनालयाच्या वतीने सायकल महापरिक्रमा रॅलीचे दिनांक २४ नोव्‍हेबर ते २४ डिसेंबर आयोजन करण्‍यात आले असुन दिनांक ५ डिसेंबर रोजी सायकल रॅलीने परभणीतुन प्रस्‍थान केले. सदर रॅली जळगाव ते मुंबई असा २२०० किलोमीटरचा प्रवास करणार आहे. यात अमरावती एनसीसी ग्रुपचे तेरा सदस्‍य असुन लेफ्टनंट कर्नल सी पी भडोला यांच्‍या नेतृत्‍वाखाली एक सहाय्यक एनसीसी अधिकारी, सेना कर्मचारी व दहा छात्रसैनिकांचा समावेश आहे. दिनांक ४ डिसेंबर रोजी सायकल रॅली वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषी विद्यापीठात दाखल झाली होती, यावेळी  लेफ्टनंट जयकुमार देशमुख, नायब सुभेदार लाल मोहम्मद  व छात्रसैनिकांनी त्यांचे स्वागत केले.  विद्यापीठात मुक्काम करून दिनांक ५ डिसेंबर रोजी सकाळी सहयोगी अधिष्‍ठाता डॉ. सय्यद इस्माईल यांच्या हस्ते हिरवी झेंडी दाखवून रॅली प्रवासासाठी मार्गस्थ झाली. रॅलीस माननीय कुलगुरू डॉ. इन्‍द्र मणि, संचालक शिक्षण डॉ. धर्मराज गोखले यांनी शुभेच्छा दिल्या. सदर रॅलीच्या व्यवस्थेसाठी वृषभ, वैभव, श्रीकृष्ण, अभय, अक्षय आदींनी  परिश्रम घेतले.

वनामकृवित आयोजीत रेशीम उद्योग कौशल्‍य प्रमाणपत्र अभ्‍यासक्रमास अर्ज करण्‍याचे आवाहन

परभणी जिल्‍हयातील ग्रामीण युवकांकरिता महाराष्‍ट्र शासनाच्‍या कौशल्‍य, रोजगार, उद्योजकता व नाविन्‍यता विभागामार्फत किमान कौशल्‍य विकास कार्यक्रम २०२२-२०२३ (सर्वसाधारण जिल्‍हास्‍तरीय योजना) परभणी च्‍या वतीने वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठातील रेशीम संशोधन केंद्रात तीन महिण्‍याचे रेशीम उद्योग प्रमाणपत्र अभ्‍यासक्रम (कोर्स) सुरू करण्‍यात येत असुन याकरिता नावनोंदणी चालु आहे. याकरिता पाचवी पास आणि ३ वर्षाचा शेती / शेती पुरक व्‍यवसायाचा अनुभव किंवा आठवी पास आणि १ वर्षाचा शेती / शेती पुरक व्‍यवसायाचा अनुभव असलेले परभणी जिल्‍हयातील १८ ते ४५ वयोगटातील ग्रामीण युवक पात्र आहेत. सदर कोर्स करिता अर्ज करण्‍याचे आवाहान करण्‍यात आले आहे. तरि अधिक माहिती करिता सहायक आयुक्‍त, श्री प्रशांत खंदारे, कौशल्‍य विकास रोजगार व उद्योजकता मार्गदर्शन केंद्र किंवा रेशीम संशोधन योजनेचे प्रभारी अधिकारी डॉ सी बी लटपटे (७५८८६१२६२२), श्री धनंजय मोहोड (९४०३३९२११९) यांच्‍याशी संपर्क साधावा.

मानवाचे आरोग्य मातीशी जुळलेले ........ कुलगुरू प्रा. डॉ. इन्‍द्र मणि

आतंरराष्‍ट्रीय मृदा निमित्‍त मृदा सप्‍ताहाचे आयोजन

परभणी : वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठातील भारतीय मृद विज्ञान संस्था शाखा परभणी यांच्या वतीने आंतरराष्ट्रीय मृदा दिनाचे औजित्‍य साधुन दिनांक ३० नोव्हेंबर ते ५ डिसेंबर दरम्‍यान मृदा सप्ताहाचे आयोजन करण्‍यात आले असुन सदर सप्‍ताहाचे उदघाटन कुलगुरू मा डॉ इन्‍द्र मणि यांच्‍या हस्‍ते करण्‍यात आले. उदघाटन कार्यक्रमाच्या अध्यक्षस्थानी कुलगुरू मा प्रा. डॉ. इन्‍द्र मणि हे होते तर व्‍यासपीठावर प्रमुख पाहुणे म्हणुन सहयोगी अधिष्‍ठाता डॉ. सय्यद इस्माईल, विभाग प्रमुख (मृद विज्ञान व कृषि रसायनशास्त्र) डॉ. प्रविण वैद्य, डॉ. महेश देशमुख, डॉ. सुरेश वाईकर आदीची उपस्थिती होती.

मार्गदर्शनात कुलगुरू मा प्रा. डॉ. इन्द्र मणि म्‍हणाले की, मानवी संस्कृती व जमिनीचा दर्जा, नदी काठच्या जमीनीची सुपीकता व नदीकाठी विकसित झालेले मानवी संस्‍कृती व त्‍यांचे अस्तित्व ठरलेली जमीन हा आधार दिवसंदिवस प्रदुषीत होत आहे. शेतक-यांनी पीक पोषणातील विविध पैलू पैकी अन्नद्रव्यांचा उपसा व पुरवठा या मधील तफावत कमी करण्याचा प्रयत्न करावा. शेतकरी बांधवा उपयुक्‍त संशोधन झाले पाहिजे. विद्यापीठातील विविध प्रयोगशाळा या आंतरराष्ट्रीय दर्जाच्या झाल्‍या पाहिजेत, असे सांगुन आंतरराष्ट्रीय मृदा दिना निमीत्त आयोजीत उपक्रमाचे कौतुक केले. थायलंड अभ्‍यास दौरा दरम्‍यान मृदा दिनादिवशी थायलंडाचा राजा भुमिबोल यांच्या सन्मानार्थ सजलेल्या बँकॉक नगरीचे व नागरीकांमध्ये मातीविषयी असलेल्या जागृकते अनुभव कथन केले. 

प्रास्‍ताविकात डॉ. प्रविण वैद्य यांनी मृदा सप्ताह दरम्‍यान आयोजीत शेतकरी व विद्यार्थ्‍यांनमध्‍ये माती बाबत जनजागृती उपक्रमाची माहिती दिली. कार्यक्रमाचे सुत्रसंचालन डॉ. पपीता गौरखेडे  यांनी केले तर आभार डॉ सुरेश वाईकर यांनी मानले. कार्यक्रम यशस्‍वीतेसाठी डॉ. स्वाती झाडे डॉ. संतोष चिक्षे, डॉ. सुदाम शिराळे, डॉ स्नेहल शिलेवंत, श्री भानुदास इंगोले, श्री. अजय चरकपल्ली, शुभम गीरडेकर, प्रीया सत्वधर, श्री. बुद्धभुषण वानखेडे, श्री आंनद नंदनवरे, जोंधळे आदीसह विभागातील कर्मचा-यांनी सहकार्य केले. कार्यक्रमास विभागातील प्राध्यापक व पदव्युत्तर विद्यार्थी यांची उपस्थिती होती.

परभणी कृषि महाविद्यालयात स्‍पर्धा परीक्षा मार्गदर्शन शिबीर संपन्‍न

वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठातील परभणी कृषी महाविद्यालयाच्‍या रोजगार व समुदेशन कक्षाच्या वतीने दिनांक २ डिसेंबर रोजी एकदिवसीय स्पर्धा परीक्षा मार्गदर्शन शिबीर संपन्‍न झाले. कार्यक्रमाच्‍या अध्‍यक्षस्‍थानी प्राचार्य डॉ. सय्यद इस्माईल हे होते तर प्रमुख वक्‍ते औरंगाबाद येथील संकल्प क्लासेसचे संचालक श्री आकाश जाधव हे उपस्थित होते. व्‍यासपीठावर कक्षाचे अध्‍यक्ष डॉ पी आर झंवर, विभाग प्रमुख कृषी अभियांत्रिकी डॉ आर जी भाग्‍यवंत, कक्षाचे सचिव डॉ रणजित चव्‍हाण आदींची प्रमुख उपस्थिती होती.  

शिबिरात पदवी व पदव्युत्तर विद्यार्थ्यांसाठी बँकिंग सेवा व महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगाच्या वतीने घेतल्या जाणाऱ्या विविध परीक्षा संदर्भात औरंगाबाद येथील संकल्प क्लासेसचे संचालक श्री आकाश जाधव यांनी मार्गदर्शन केले. पहिल्‍या सत्रात विविध स्‍पर्धा परीक्षांची पूर्वतयारी व त्यासंदर्भात मार्गदर्शन केले तर दुसऱ्या सत्रात बुद्धिमत्ता चाचणी आणि अंकगणित याचे महत्त्व सांगून विविध क्लृप्त्या वापरून सोप्या पद्धतीने व कमी वेळात उत्तरे तयार करण्‍याच्‍या पध्‍दतीबद्दल मार्गदर्शन केले. कार्यक्रमाचे प्रास्ताविक शिक्षण प्रभारी डॉ. रणजीत चव्हाण यांनी केले. शिबीरामध्‍ये महाविद्यालयातील ५०० पेक्षा विद्यार्थ्यांनी सहभाग घेतला.

वनामकृवि विकसित तीन पिकांच्‍या वाणास राष्‍ट्रीय मान्‍यता

नवी दिल्‍ली येथील भारतीय कृषि अनुसंधान परिषदेच्‍या केंद्रीय वाण प्रसारण उपसमितिची बैठक दिनांक २६ ऑक्‍टोबर २०२२ रोजी उपमहासंचालक (पिकशास्‍त्र) डॉ. टि. आर. शर्मा यांच्‍या अध्‍यक्षतेखाली पार पडली, या बैठकीत वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठाच्‍या तीन पिकांच्‍या वाणास मान्‍यता देण्‍यात आली. यात विद्यापीठ विकसित तुरीचा वाण बीडीएन-२०१३-२ (रेणुका) हा राष्‍ट्रीय पातळीवर मध्‍य भारताकरिता तर सोयाबीनचे एमएयुएस-७२५ आणि करडई पिकाचे पीबीएनएस-१५४ (परभणी सुवर्णा) या वाणास राज्‍याकरिता लागवडीस मान्‍यता प्राप्‍त झाली. सदर वाण मान्‍यतेबाबतचे पत्र नुकतेच देशाच्‍या कृषि आणि शेतकरी कल्‍याण मंत्रालयाकडुन विद्यापीठास प्राप्‍त झाले असुन या वाणांचे बियाणे हे बीजोत्पादन साखळीमध्ये घेता येणार आहे, यामुळे शेतकरी बांधवामध्‍ये या वाणांचा प्रचार व प्रसार होण्‍यास मदत होणार असल्‍याची माहिती संशोधन संचालक डॉ. दत्‍तप्रसाद वासकर यांनी दिली. वाण विकसित करण्‍याकरिता योगदान देणा-या शास्‍त्रज्ञांचे कुलगुरू मा डॉ इन्‍द्र मणि आणि संशोधन संचालक डॉ दत्‍तप्रसाद वासकर यांनी अभिनंदन केले आहे. 

या वाणातील तुर पिकांतील रेणुका वाणास महाराष्‍ट्र, गुजरात, मध्‍य प्रदेश, राजस्‍थान, छत्‍तीसगड आदी राज्‍याकरिता लागवडीकरिता प्रसारण करण्‍याची मान्‍यता देण्‍यात आली आहे तर सोयाबीन चे एमएयुएस-७२५ आणि करडई पिकांचे पीबीएनएस १५४ (परभणी सुवर्णा) हे राज्‍याकरिता लागवडीस मान्‍यता प्राप्‍त झाली.

तीन वाणाची थोडक्‍यात माहिती

तुरीचा बीडीएन-२०१३-२ (रेणुका) वाण : तुरीचा रेणुका हा वाण विद्यापीठ अंतर्गत असलेल्‍या बदनापुर येथील कृषि संशोधन केंद्राने विकसित केलेला असुन हा वाण महाराष्ट्र, गुजरात, मध्यप्रदेश, राजस्थान आणि छत्तीसगड या मध्‍य भारत प्रभागासाठी प्रसारीत करण्यासाठी मान्यता देण्यात आली आहे. हा वाण बीएसएमआर-७३६ मादी वाण वापरुन आयसीपी-११४८८ हा आफ्रीकन दाते वाण संकरीत करुन निवड पध्दतीने तयार करण्यात आला  आहे. हा वाण १६५ ते १७० दिवसात तयार होतो तसेच मर रोगास प्रतिकारक असून वांझ रोगास प्रतिबंधक आहे. या वाणाचे १०० दाण्याचे वजन ११.७० ग्रॅम असुन फुलांचा रंग पिवळा तर शेंगाचा रंग हिरवा आहे, दाणा लाल रंगाचा आहे. या वाणाचे सरासरी उत्पादन क्षमता हेक्‍टरी १८ ते २० Ïक्वटल आहे.

सोयाबीनचा एमएयुएस-७२५ वाण : अखिल भारतीय समन्‍वयीत सोयाबीन संशोधन प्रकल्‍पाव्‍दारे विकसित हा वाण महाराष्‍ट्र राज्‍याकरिता प्रसारित करण्‍यात आला आहे. हा वाण ९० ते ९५ दिवसात लवकर येणारा वाण असुन अर्ध निश्चित वाढ चिरकी मोठी व गडद हिरवी पाने असलेला शेंगाची जास्‍त संख्या व २०-२५ टक्के चार दाण्यांच्या शेंगा असलेला वाण आहे. बियाणाचा आकार मध्यम असुन १०० दाण्यांचे वजन १० ते १३ ग्रॅम आहे. हा वाण किड व रोगास मध्यम प्रतिकारक असुन हेक्‍टरी उत्‍पादन क्षमता सरासरी २५ ते ३१.५० क्विंटल आहे.

करडई पिकांचे पीबीएनएस १५४ (परभणी सुवर्णा) वाण : अखिल भारतीय समन्‍वयीत करडई संशोधन प्रकल्‍पाव्‍दारे विकसित हा वाण महाराष्‍ट्र राज्‍याकरिता प्रसारित करण्‍यात आला आहे. हा वाण कोरडवाहु आणि बागायती लागवडीसाठी उपयुक्‍त असुन यात तेलाचे प्रमाण अधिक (३०.९० टक्के) आहे. हा वाण मर रोग आणि अल्‍टरनेरिया रोग आणि मावा किडीस सहनशील आहे. या वाणाचे हेक्‍टरी उत्‍पादन क्षमता कोरडवाहु मध्‍ये १० ते १२ क्विंटल तर बागायतीमध्‍ये १५ ते १७ क्विंटल आहे.

सोयाबीनचा एमएयुएस-७२५ वाण

करडई पिकांचे पीबीएनएस १५४ (परभणी सुवर्णा) वाण 

कृषि यांत्रिकीकरणामध्‍ये सुधारीत बैलचलित अवजारांचा वापराची आवश्‍यकता ...... संशोधन संचालक डॉ दत्तप्रसाद वासकर

पशुशक्‍तीचा योग्य वापर योजनेच्‍या वतीने बैलचलित कृषी अवजारे सेवा केंद्र उभारणीसाठी भाडेतत्‍वावर अवजारांचे हस्‍तांतरण

वसंतराव नाईक मराठवाडा कृष‍ि विद्यापीठ अंतर्गत अखिल भारतीय समन्वयीत संशोधन प्रकल्प, पशुशक्‍तीचा योग्य वापर योजने अंतर्गत भाडे तत्वावर बैलचलित कृषि अवजारे सेवा केंद्र ऊभारणीसाठी श्री. छत्रपती शिवाजी महाराज गोशाळा, राणीसावरगाव ता.गंगाखेड यांना हस्तांतरीत करण्यात आले. सदर उपक्रम कुलगुरू मा डॉ इन्‍द्र मणि व संशोधन संचालक डॉ. दत्तप्रसाद वासकर यांचे मार्गदर्शनाखाली राबविण्‍यात येत आहे.

योजने अंतर्गत विकसित औजारांचा संच संशोधन संचालक डॉ. दत्तप्रसाद वासकर यांचे प्रमुख उपस्थितीत श्री. छत्रपती शिवाजी महाराज गोशाळाचे संचालक श्री. शिवप्रसाद कोरे यांना दिनांक १ डिसेंबर रोजी हस्तांतरीत करण्यात आला. यावेळी कृषि अभियांत्रिकी महाविद्यालयाचे सहयोगी अधिष्‍ठाता डॉ. उदय खोडके, विभाग प्रमुख (अपारंपारीक ऊर्जा स्त्रोत) डॉ. राहूल रामटेके, आयोजक पशुशक्‍तीचा योग्य वापर योजनेच्या संशोधन अभियंता डॉ. स्मिता सोळंकी, डॉ मदन पेंडके यांची प्रमुख उपस्थिती होती.

मार्गदर्शनात डॉ. दत्तप्रसाद वासकर म्हणाले की, मराठवाडया मध्ये शेतीकामात ओढशक्तीसाठी देवणी व लालकंधारी जातीचे पशुधन मोठया प्रमाणावर आहे. पशुधनाचे वार्षिक कामाचे तास वाढवणे आणि टॅªक्टर चलित अवजारांचे यांत्रिकीकरणा बरोबरच बैलचलित सुधारीत अवजारांचा वापर कार्यक्षमपणे करणे ही काळाची गरज आहे. लहान व मध्यम शेतकरी बांधवानां ट्रॅक्‍टरद्वारे शेती खर्चिक होत असून उपलब्ध पशुधनाद्वारे सुधारीत बैलचलित अवजारांचा वापर केल्यास श्रमात बचत होईल, कृषि निविष्‍ठांचा खर्च कमी होईल व पशुधनाचा वापर सेंद्रिय शेती मध्‍ये शक्‍य होईल, असे सांगुन परभणी कृषि विद्यापीठ विकसित सुधारित बैलचलित अवजारे पशुशक्‍तीचा योग्य वापर योजनेद्वारे प्रत्यक्ष शेतक-यांच्‍या शेतीवर पोहचवण्याच्या तसेच सातत्‍यांने त्‍यांना तांत्रिक मार्गदर्शन उपक्रमाची त्‍यांनी प्रशंसा केली.

डॉ. उदय खोडके यांनी वाटप केलेल्‍या अवजारांचे संचामध्ये पेरणी पुर्व तयारी पासून ते काढणी पर्यंत ची बैलचलित विकसित अवजारे आहेत याचा फायदा शेतकरी बांधवानी घ्यावा असे आवाहन केले. प्रास्‍ताविकात आयोजिका डॉ. स्मिता सोळंकी म्हणाल्या की, या अवजार संचामध्ये बहुविद्य पेरणी यंत्र, बैलचलित सौर फवारणी यंत्र, हळदीला माती लावणे यंत्र, तिहेरी कोळपे, धसकटे गोळा करणी यंत्र, हळद काढणी यंत्र, आजारी पशुधन उचलणी यंत्र आदी बहुविध २० ते २२ अवजारांचा समावेश आहे. ही बैलचलित सुधारीत अवजारे मराठवाडा विभागातील पशुधनाची कार्यक्षमता, मनुष्‍यबळ कमी करणारे तसेच श्रम कमी करणे, कृषि निविष्‍ठांची बचत होऊन उत्पादन वाढीसाठी फायदेशीर आहेत.

यावेळी योजनेचे शास्त्रज्ञ (पशुविज्ञान)  डॉ. संदेश देशमुख आणि इंजि. अजय वाघमारे यांनी अवजार वापरणे व हाताळणे याबाबत तांत्रिक मार्गदर्शन केले. कार्यक्रम यशस्‍वीतेकरिता योजनेचे श्री. डि.बी.यंदे, रूपेश काकडे, सरस्वती पवार, श्री. महेंद्र किर्तने आदींनी परीश्रम घेतले.