वनामकृविच्‍या
शास्‍त्रज्ञांचा सल्‍ला
सध्या सर्वत्र पावसाचा ताण
पडल्यामुळे पीक सुकत आहेत, सर्वत्र ढगाळ वातावरण असुन पिकाच्या वाढीवर परिणाम होतो तसेच पिकांवर किडी व रोगांचा प्रादुर्भाव मोठया
प्रमाणावर दिसुन येतो, अशा परिस्थितीत शेतक-यांनी
मुख्‍य खरीप पिकांची पुढील प्रमाणे काळजी घ्यावी, असे आवाहन विस्तार शिक्षण
संचालक डॉ बी बी भोसले, विस्तार कृषि विद्यावेत्ता, डॉ.
यू.
एन.
आळसे
व सहाय्यक किटकशास्त्रज्ञ प्रा. डी.
डी.
पटाईत
यांनी केले आहे.
1. सोयबीन
व कापुस सध्या फुलोरा अवस्थेत आहेत तर काही ठिकाणी सोयबीन, मुग,
उडीद
ही पिके शेंगा लागण्याच्या / भरण्याच्या
अवस्थेत आहेत. अशा परिस्थितीत पावसाचा ताण नुकसान
करतो यासाठी शक्य असल्यास तुषार किंवा ठिबक मधुन
संरक्षित पाणी दयावे.
2. तुर
व कापुस पिकाला एक तास आड करुन स-या काढाव्‍यात
व त्‍यामधुन पाणी दयावे. तसेच पोटॅशियम
नायट्रेट किंवा 13:00:45 खताची फवारणी
(150 ग्रॅम /10 लिटर पाणी)
आठ
दिवसाच्‍या अंतराने करावी.
3. पावसाचा
जास्त ताण पडत असल्यास 6 टक्के
केओ‍लीनची पीकावर फवारणी करावी.
4. कपाशीला
शिफारस केल्या प्रमाणेच नत्राचा तिसरा हप्ता लागवडीनंतर 60 दिवसाने
द्यावा. त्यानंतर नत्रयुक्त खतांचा वापर करु
नका.
5. कपाशीमध्‍ये
काही भागात गुलाबी बोंड अळीचा प्रादुर्भाव आढळुन आला आहे,
त्यासाठी अॅसिफेट 75 टक्के 16
ग्रॅम किंवा फेनव्‍हलरेट 20 टक्के 7
मि.ली. किंवा प्राफेनोफॉस 50 टक्‍क्‍े
30 मि.ली किंवा थायडीकार्ब 75
टक्के 20 ग्रॅम प्रति 10
लिटर पाण्यात मिसळुन फवारावे.
6. पावसाच्या
खंडाच्या परिस्थितीत कपाशीवर रसशोषण करणा-या
फुलकिडींचा प्रादुर्भाव आढळुन येत आहे. अशा वेळी
फिप्रोनिल 05 टक्के 20 मि.
ली
किंवा थायामिथॉक्झाम 3 ग्रॅम किंवा फ्लोनीकॅमीड
50 टक्के 2 ग्रॅम किंवा
बुप्रोफेझीन 25 टक्के 20 मि.ली.
10 लिटर पाण्यात मिसळून पिकावर फवारावे.
7. सोयबीनवर
पाने व शेंगा खाणा-या अळीचा प्रादुर्भाव दिसुन आल्यास
इंडॉक्झाकार्ब 15.8 टक्के
7 मि.ली 10 लिटर
पाण्यात मिसळुन फवारणी करावी.
8. खरीप
ज्वारी व मक्या मध्ये खोडकिडींचा प्रादुर्भाव आढळून आल्यास पिकाचे मेलेले पोंगे उपसून
अळीसकट नाश करुन कार्बारील 50 टक्के
40 मिली. 10 लिटर पाण्यात
मिसळुन पिकावर फवारावे किंवा कार्बोफयुरॉन 3 टक्के
दाणेदार 1 ते 1.5 ग्रॅम
पोंग्यात टाकावे.
9. तृणधान्यामध्ये लष्करी अळीचा प्रादुर्भाव दिसुन आला आहे.
पावसाचा
खंड पडल्यास पुढेही येण्याची शक्यता असल्यामुळे प्रादुर्भाव दिसताच क्लोरोपायरीफॉस
20 टक्के 20 मिली
10 लिटर पाण्यात मिसळुन फवारणी करावी किंवा कार्बेफयुरॉन
3 टक्के दाणेदार या किटकनाशकाची 1 ते
1.5 ग्रॅम पोंग्यात टाकावे.
10. मुग
उडीद या पिकावर भुरीरोगाच्या नियंत्रणासाठी 300 मेश
गंधकाची भुकटी प्रती हेक्टरी 20 किलो या प्रमाणात
धुराळावी किंवा पाण्यात मिसळणारे 80 टक्के गंधक
25 ग्रॅम 10 लिटर पाण्यात
मिसळून पिकावर फवारावे.
11. स‍प्टेंबर
महिन्यात जास्त पावसाची शक्यता वर्तवण्यात आली आहे.
त्यासाठी
उपाय म्हणुन कापुस, तुर,
व
शक्य असल्यास सोयबीनमध्ये दोन ओळीत
ठरावीक अंतरावर सरी काढून पावसाचे पाणी निच-याची
व्यवस्था करावी.
12. हुमणी
किडीच्या अळया जमिनीमध्ये दिसत असल्यास मेटारायझीयम अनेसोपोली ही जैविकबुरशी एकरी
4 किलो किंवा 10 टक्के फोरेट
हे दाणेदार किटकनाशक एकरी 10 किलो या प्रमाणात
जमिनीतुन ओल असतांना द्यावी.
अशा प्रकारे वरील प्रमाणे सध्याच्या वातावरणात पिकांचे
व्‍यवस्‍थापन व संरक्षण करावे, असे आवाहन विस्तार शिक्षण संचालक डॉ. बी. बी. भोसले, विस्तार कृषि विद्यावेत्ता डॉ. यू. एन. आळसे व सहाय्यक किटकशास्त्रज्ञ प्रा. डी. डी. पटाईत यांनी केले आहे.
