Thursday, December 26, 2013
Friday, December 20, 2013
वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठ, परभणी येथे राष्‍ट्रीय परिसंवादाचे आयोजन
वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठ, परभणी अंतर्गत असलेल्‍या वनस्‍पती रोगशास्‍त्र विभाग व नवी दिल्ली येथील भारतीय वनस्‍पती रोगशास्‍त्र संस्‍था (Indian Phytopathological Society, IARI, New Delhi) यांच्‍या संयुक्‍त विद्यमाने ‘पिकांवरील रोग : निदान, एकात्मिक व्‍यवस्‍थापन आणि अन्‍नसुरक्षा’ या विषयावर राष्‍ट्रीय परिसंवादाचे (पश्चिम क्षेत्रीय) आयोजन कृषि महाविद्यालय, परभणी येथे दि. 27 व 28 डिसेंबर, 2013 रोजी करण्‍यात आले आहे.
परिसंवादाचे
उद्घाटन वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठाचे मा. कुलगुरू मा. श्री संजीव
जयस्‍वाल (भाप्रसे) यांच्‍या हस्‍ते होणार असुन प्रमुख पाहुणे म्‍हणुन
आंतरराष्‍ट्रीय नामांकित शास्‍त्रज्ञ तथा भारतीय कृषि शास्‍त्रज्ञ निवड मंडळ, नवी
दिल्ली चे माजी अध्‍यक्ष डॉ. चारुदत्‍त मायी हे उपस्थित राहणार आहेत. विद्यापीठाचे
शिक्षण संचालक तथा अधिष्‍ठाता (कृषि) डॉ. विश्‍वास शिंदे, विस्तार शिक्षण संचालक
डॉ. अशोक ढवण, संशोधन संचालक डॉ. दत्‍तप्रसाद वासकर व कृषि महाविद्यालयाचे सहयोगी
अधिष्‍ठाता व प्राचार्य डॉ. बालासाहेब भोसले यांची प्रमुख उपस्थिती लाभणार आहे.
सदरील परिसंवादात पुणे येथील भारतीय कृषि संशोधन
संस्‍थेच्‍या विभागीय केंद्राचे प्रमुख डॉ. व्हि. व्हि. दातार, नवी दिल्ली येथील
वनस्‍पती रोगशास्‍त्र विभागाच्‍या प्रमुख शास्‍त्रज्ञा डॉ. प्रतिभा शर्मा, सोलापुर
येथील डाळींब संशोधन केंद्राच्‍या प्रमुख शास्‍त्रज्ञा डॉ. ज्‍योत्‍स्‍ना शर्मा,
खांडवा (इंदौर) येथील सोयाबीन संशोधन केंद्राचे प्रमुख शास्‍त्रज्ञ डॉ.
जी. के. गुप्‍ता, हैद्राबाद येथील राष्‍ट्रीय वनस्‍पती आरोग्‍य व्‍यवस्‍थापन संस्‍थेचे
डॉ.ए.यु.एकबोटे, सोलापुर येथील डाळींब संशोधन केंद्राचे माजी संचालक डॉ. व्‍ही.
टी. जाधव, भारतीय कृषि संशोधन संस्‍थेच्‍या विभागीय केंद्राचे प्रमुख माजी प्रमुख
डॉ. के. के. झोटे, महाबळेश्‍वर येथील गहू गेरवा संशोधन केंद्राचे माजी प्रमुख शास्‍त्रज्ञ
डॉ. बी. पी. कुरुंदकर इत्‍यादी शास्‍त्रज्ञ मार्गदर्शन करणार आहेत. तसेच महाराष्‍ट्र,
गुजरात आणि गोवा या तीन राज्‍यांतुन वनस्‍पती रोग शास्‍त्रज्ञ, प्राध्‍यापक,
विद्यार्थी या परिसंवादामध्‍ये सहभागी होणार आहेत. परिसंवादाच्‍या यशस्‍वीतेसाठी विविध समित्‍यांचे
गठण करण्‍यात आले आहे. कृषि क्षेत्रातील शास्‍त्रज्ञ, प्राध्‍यापकवृंद आणि
विद्यार्थ्‍यांनी परिसंवादास उपस्थित राहण्‍याचे आवाहन परिसंवादाचे आयोजन सचिव व विभाग
प्रमुख डॉ. ए. पी. सुर्यवंशी यांनी केले आहे. 
Friday, December 13, 2013
मराठवाडयाकरिता कृषि हवामान सल्ला
भारतीय हवामान विभाग, मुबई यांचेकडून प्राप्‍त झालेल्‍या हवामान
अंदाजानुसार, मराठवाडा विभागामध्‍ये पुढील आठवडयात आकाश अंशतः ढगाळ
राहील. कमाल तापमान २७.० ते २९.० अंश सेल्‍सीअस राहील तर किमान तापमान ११.० ते १४.० अंश
सेल्‍सीअस राहील. वारा ताशी २.० ते १२.० कि.मी. प्रति तास वेगाने वाहील. सकाळची सापेक्ष आर्द्रता ३९.० ते ७०.० टक्‍के तर
दुपारची सापेक्ष आर्द्रता १९.० ते ३२.० टक्‍के राहील.
विशेष सुचना : या आठवडयात सौम्‍य थंडी राहून आकाश अंशतः
ढगाळ राहील.
मराठवाडयातील शेतकरी बांधवाना कृषि सल्ला
|
रब्‍बी
ज्‍वार
|
खोडमाशी
|
हलक्‍या प्रतिच्‍या जमीनीत ज्‍वारीची पेरणी
केली असल्‍यास खुरपणी करून संरक्षीत हलके पाणी द्यावे. मध्‍यम ते भारी जमीनीत
पेरणी केलेल्‍या ज्‍वारीचे पीक खुरपणी करून तणविरहीत ठेवावे. डुकराचा
प्रादूर्भाव ज्‍या ठिकाणी दिसून येत असेल अशा ठिकाणी तातपुरते तारेचे तयार
करावे.
|
|
करडई
|
मावा
|
करडईचे पिकात मावा किडीचा प्रादूर्भाव दिसून येत आहे. त्‍याचे
नियंत्रणासाठी डायामिथोएट ३० टक्‍के १० मिली किंवा मोनोक्रोटोफॉस १५ मिली प्रति
१० लिटर पाण्‍यात मिसळुन फवारणी करावी.
|
|
हळद
|
कंद माशी
|
हळदीचे पिकास नियमीत पाणी द्यावे. ज्‍या ठिकाणी कंद
माशीचा प्रादूर्भाव दिसून येत असेल अशा ठिकाणी फोरेट १० जी हेक्‍टरी ६ किलो
जमीनीतून द्यावे.
|
|
केळी
|
|
केळीच्‍या मृगबागेस खते देणे बंद करावे. केळीचे बागेस
नियमीत पाणी द्यावे. केळीची कांदे बाग लागवड केली असल्‍यास नत्राचा दुसरा हप्‍ता
८२ ग्रॅम युरीया दिला नसल्‍यास प्रति झाड देउन पाणी द्यावे. थंडीपासून सरंक्षण
करणे करिता बागेस सजिव कुंपणाची वाढ होउ द्यावी.
|
|
आंबा
|
|
नविन लागवड केलेल्‍या आंब्‍याच्‍या बागेस नियमीत पाणी
द्यावे. जुन्‍या बागेचे पाणी देणे बंद ठेवावे. आंब्‍यावरील तुडतुडे किडीच्‍या
नियंत्रणासाठी क्विनॉलफॉस २० मिली प्रति १० लिटर पाण्‍यात मिसळुन खोडासह फवारणी
करावी. मागील पंधरवाडयात झालेल्‍या अवकाळी पाउस व धुक्‍यामुळे भुरीरोगाचा प्रादूर्भाव
आढळुन येत आहे. त्‍याचे नियंत्रणासाठी पाण्‍यात विरघळणारा गंधक २५ ग्रॅम प्रति
१० लिटर पाण्‍यात मिसळून फवारणी करावी.
|
|
अंजीर
|
|
आंबेबहार धरण्‍याकरीता अंजीराचे बागेस अंतरमशागतीची कामे
करून बाग स्‍वच्‍छ ठेवावी. हस्‍तबहार घेतलेल्‍या बागेतील पक्‍व फळांची काढणी व
प्रतवारी करून कागदी पेटयातून विक्रीसाठी पाठवावीत.
|
|
चिकु
|
|
बागेस नियमीत पाणी द्यावे.
|
|
फुलशेती
|
|
अॅस्‍टरची लागवड केलेल्‍या फुलपिकास नत्राची मात्रा देउन
पाणी द्यावे. गुलाबाच्‍या फुलांची नियमीत काढणी करून विक्रीसाठी पॅकींग करून
बाजार पेठेत पाठवावी. पिकास नियमीत पाणी द्यावी.
|
|
कृषि अभियांत्रीकी : परतीच्‍या मान्‍सुन ज्‍या ठिकाणी
पडला तेथे सध्‍या पिकांना पाणी देण्‍याची आवश्‍यकता नाही. पूर्ण रब्‍बी हंगामात
पाण्‍याचे व्‍यवस्‍थापन व्‍यवस्थित करावे. शेतीच्‍या पाण्‍याचे काटेकोरपणे
नियोजन गरजेचे आहे. त्‍यामुळे उन्‍हाळयात पाण्‍याची कमतरता येणार नाही.
|
||
सौजन्‍य
केंद्र प्रमुख, ग्रामिण कृषि
मौसम सेवा
कृषि
हवामानशास्‍त्र विभाग
पञक क्रमांकः ६६, दिनांकः १३.१२.२०१३
Wednesday, December 11, 2013
अयोग्‍य जीवनशैलीमुळे असाध्‍य रोगांच्‍या प्रमाणात वाढ...... आहारतज्ञा डॉ. रीता रघुवंशी
 |
| आहारतज्ञा डॉ रीता रघुवंशी यांचे स्‍वागत करतांना संशोधन संचालक डॉ दत्‍तप्रसाद वासकर, प्रा विशाला पटणम, डॉ डी बी देवसरकर, डॉ अर्जना सिंग, डॉ विजया नलवडे आदी |
 |
| आहारतज्ञा डॉ रीता रघुवंशी मार्गदर्शन करतांना |
आजच्‍या अयोग्‍य जीवनशैलीमुळे मधुमेह,
हदयरोग, कॅन्‍सर, संधीवात या रोगांचे प्रमाणात वाढ होते आहे. देशात एका बाजुला
कुपोषण तर दुस-या बाजुस अतिरीक्‍त व अयोग्‍य आहारामुळे लठ्ठपणा अशा दोन्‍ही समस्‍या
भेडसवत आहे, असे प्रतिपादन पंतनगर येथील जे बी पंत कृषि व तंत्रज्ञान विद्यापीठांतील
गृहविज्ञान महाविद्यालयाच्‍या अधिष्‍ठाता तथा आहारतज्ञा डॉ रिता रघुवंशी यांनी
केले.
वसंतराव
नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठात ‘जीवनशैलीमुळे निर्माण होणा-या
रोगाच्या प्रतिबंधासाठी आहार’ याविषयावर गृहविज्ञान महाविद्यालय व कृषि
महाविद्यालय याच्‍या संयुक्‍त विद्यमाने आयोजीत व्‍याख्‍यानात मार्गदर्शन करतांना
त्‍या बोलत होत्‍या. कार्यक्रमाच्‍या अध्‍यक्षस्‍थानी संशोधन संचालक डॉ दत्‍तप्रसाद
वासकर होते तर बिकानेर येथील राजस्‍थान कृषि विद्यापीठाच्‍या गृहविज्ञान
महाविद्यालयाच्‍या अधिष्‍ठाता डॉ अर्जना सिंग, गृहविज्ञान महाविद्यालयाच्‍या सहयोगी
अधिष्‍ठाता प्रा विशाला पटणम व कृषि महाविद्यालयाचे सहयोगी अधिष्‍ठाता डॉ डि बी
देवसरकर यांची प्रमुख उपस्थिती होती.
डॉ
रीता रघुवंशी पुढे म्‍हणाल्‍या की, संतुलित आहार व आदर्श जीवनशैलीमुळे अनेक
रोगांना आपण प्रतिबंध करु शकतो. यामध्‍ये दररोज तीस मिनीटे शारीरीक व्‍यायाम,
वजनावर नियंत्रण व संतुलित आहार ह्या महत्‍वाच्‍या बाबी आहेत. यावेळी त्‍यांनी
विविध जीवनसत्‍वाचा व सुक्ष्‍म अन्‍नद्रव्‍यांचा रोग प्रतिबंधामध्‍ये असलेली
भुमिका स्‍पष्‍ट केली. टि. व्‍ही. पाहात जेवण करणे, रात्री उशीरा जेवण करणे, फास्‍ट
फुडचा वापर, व्यायामाचा अभाव ह्या अयोग्‍य जीवनशैली अनेक रोगास कारणीभुत आहे. वनस्‍पती
तुपात तयार केलेले पदार्थ आरोग्‍यास अत्‍यंत हाणीकारक असुन तिळ, शेंगदाणा,
सुर्यफुल, सोयाबीन या विविध तेलांचा संमिश्र वापर आहारात केला पाहिजे. जेवढे उष्‍मांक
आपण जेवणातुन घेतो, तेवढ्या उष्‍माकांचा वापर शरीराद्वारे झाला पाहिजे. मधुमेहामध्‍ये
मेथ्‍याचा वापर अत्‍यंत उपयुक्त असुन कमी ग्‍लायसेमिक इंडेक्‍स असलेले पदार्थाचा
वापर आहारात जास्‍तीत जास्‍त असला पाहिजे. जास्‍त रक्‍तदाब असलेल्‍या व्‍यक्‍तींनी
मिठाचा आहारात प्रतिदिनी पाच ते सात ग्रॅम या प्रमाणात नगण्‍य वापर केला पाहिजे,
असा सल्ला त्‍यांनी दिला.
अध्‍यक्षीय
भाषणात संशोधन संचालक डॉ. दत्‍तप्रसाद वासकर म्‍हणाले की, भारत देश मधुमेहाची
राजधानी होत आहे, याचे मुख्‍य कारण म्‍हणजे चुकीची जीवन पध्‍दती असुन लोकांमध्‍ये
आहाराबाबत जनजागृती करणे गरजेचे आहे. ‘गृह विज्ञान आपल्‍या दारी’
या कार्यक्रमाद्वारे ग्रामीण महिलांमध्‍ये याबाबत मार्गदर्शन होत आहे ही चांगली
बाब आहे. कार्यक्रमाच्‍या शेवटी उपस्थित
श्रोत्‍यांच्‍या शंकांचे समाधान डॉ. रीता रघुवंशी यांनी केले. कार्यक्रमाचे प्रास्‍ताविक
सहयोगी अधिष्‍ठाता प्रा विशाला पटणम यांनी केले तर प्रमुख वक्‍त्‍याचा परीचय डॉ
विजया नलवडे यांनी करून दिला. कार्यक्रमाचे सुत्रसंचलन डॉ आशा आर्या यांनी तर आभार
प्रदर्शन डॉ नाहीद खान यांनी केले. व्‍याख्‍यानास नागरीक, विद्यार्थी, प्राध्‍यापकवृंद व कर्मचारीवृंदानी मोठया संख्‍येने उपस्थित होते.
 |
| अध्‍यक्षीय समारोप करतांना संशोधन संचालक डॉ दत्‍तप्रसाद वासकर |
Monday, December 9, 2013
हिंगोली जिल्‍हातील मौजे हटटा, बोरी सावंत व आडगांव येथे ‘गृह विज्ञान आपल्‍या दारी, ........
 |
| मार्गदर्शन करतांना डॉ विजया नलवडे |
वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठ, परभणी अंतर्गत असलेल्‍या गृह
विज्ञान महाविद्यालयातर्फे ‘गृह विज्ञान आपल्‍या दारी,
कुटूंबाचे कल्‍याण करी’ या अभियानांतर्गत तिर-या फेरीमध्‍ये
दि 7 डिसेंबर रोजी हिंगोली जिल्‍ह्यातील मौजे हटटा, बोरी सावंत व आडगांव येथे
कार्यक्रम घेण्‍यात आले. मौजे हटटा येथे डॉ विजया नलवडे यांनी ‘गृह विज्ञानाचे शिक्षण’, तर डॉ फरजाना फारोखी यांनी ‘उत्‍तम पोषण उत्‍तम आरोग्‍य – हीच खरी कुटुंबाची दौलत’ याविषयावर तर डॉ जयश्री रोडगे यांनी ‘कौटुंबिक उत्‍पन्‍नास लावण्‍या हातभार – गृहिणींनो करा लघुउघोगाचा स्‍वीकार’ याविषयी इलेक्‍ट्रॉनिक माध्‍यमातुन
उपयुक्त मार्गदर्शन केले.
कार्यक्रमाच्‍या शेवटी
तज्ञांनी केलेल्‍या मार्गदर्शनावर आधारित प्रश्‍न मंजुषा घेवून अचुक उत्‍तरे
देणा-या लाभार्थ्‍यांना ‘उत्‍कृष्‍ट श्रोता पुरस्‍कार’ देण्‍यात आले. या निवडक गावांमध्‍ये कार्यक्रमाचे आयोजन संशोधन
सहयोगी अर्चना भोयर, रुपाली पतंगे, शितल राठोड यांनी केले. कार्यक्रमात गृह
विज्ञान महाविद्यालय निर्मीत कुटुंबयोगी पुस्‍तकांचे प्रदर्शन व विक्री केली.
कार्यक्रमांना महिला, विद्यार्थी तसेच ग्रामस्‍थ मोठया संख्‍येने उपस्थित होते.
Saturday, December 7, 2013
जीवनशैलीमुळे निर्माण होणा-या रोगाच्या प्रतिबंधासाठी आहार यावर डॉ रिता रघुवंशी यांचे व्याख्यान
वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठात ‘जीवनशैलीमुळे
निर्माण होणा-या रोगाच्या प्रतिबंधासाठी आहार’ याविषयावर पंतनगर येथील जे बी पंत कृषि व तंत्रत्रान विद्यापीठांर्गत असलेल्‍या गृहविज्ञान
महाविद्यालयाच्‍या अधिष्‍ठाता डॉ रिता रघुवंशी यांच्‍या व्‍याख्‍यानाचे आयोजन दि 11
डिसेंबर 2013 बुधवार सकाळी 10.30 वाजता कृषि महाविद्यालयाच्‍या सभागृहात करण्‍यात
आले. कार्यक्रमाच्‍या अध्‍यक्षस्‍थानी शिक्षण संचालक तथा अधिष्‍ठाता डॉ विश्‍वास शिंदे
राहणार असुन विस्तार शिक्षण संचालक डॉ अशोक ढवण व संशोधन संचालक डॉ दत्‍तप्रसाद
वासकर यांची प्रमुख उपस्थिती लाभणार आहे. व्‍याख्‍यानास विद्यार्थी, प्राध्‍यापकवृंद
व कर्मचारीवृंदानी मोठया संख्‍येने उपस्थित राहण्‍याचे आवाहन गृहविज्ञान
महाविद्यालयाच्‍या सहयोगी अधिष्‍ठाता व प्राचार्या प्रा विशाला पटणम व कृषि
महाविद्यालयाचे सहयोगी अधिष्‍ठाता व प्राचार्य डॉ डि बी देवसरकर यांनी केले
आहे.
Wednesday, December 4, 2013
मराठवाडयाकरिता कृषि हवामान सल्ला
भारतीय हवामान विभाग, मुबई यांचेकडून प्राप्‍त झालेल्‍या हवामान अंदाजानुसार, मराठवाडा विभागामध्‍ये पुढील आठवडयात आकाश ढगाळ राहून दिनांक ४ डिसेंबर रोजी जालना, बीड, उस्‍मानाबाद,लातुर व परभणी जिल्‍हयात तुरळक ठिकाणी हलका पाउस पडण्‍याची शक्‍यता आहे. कमाल तापमान २७.० ते ३२.० अंश सेल्‍सीअस राहील तर किमान तापमान १३.० ते २१.० अंश सेल्‍सीअस राहील. वारा ताशी ४.० ते १२.० कि.मी. प्रति तास वेगाने वाहील. सकाळची सापेक्ष आर्द्रता ३१.० ते ८५.० टक्‍के तर दुपारची सापेक्ष आर्द्रता १८.० ते ५१.० टक्‍के राहील.
विशेष सुचना - या आठवडयात आकाश ढगाळ राहून दिनांक ४ डिसेंबर रोजी जालना, बीड, उस्‍मानाबाद,लातुर व परभणी जिल्‍हयात तुरळक ठिकाणी हलका पाउस पडण्‍याची शक्‍यता आहे.
शेतकरी बांधवाना कृषि सल्ला
गहू
|
वेळेवर पेरणी केलेल्‍या गव्‍हाचे पिकास नत्राची दुसरी मात्रा दिली नसल्‍यास हेक्‍टरी ५० किलो देण्‍यात यावी. गव्‍हाची पेरणी १५ डिसेंबर पर्यंत पुर्ण करावी. हेक्‍टरी १००-११० किलो बियाण्‍याचा वापर करावा. पेरणीपुर्वी बियाण्‍यास अॅझेटोबॅक्‍टर या जैविक खताची बिजप्रक्रिया करावी. पेरणीसाठी परभणी ५१, लोक-१, त्र्यंबक या वाणाची निवड करावी.
| |
हरभरा
|
घाटे अळी
|
हरभरा पिकात घाटे अळीचा प्रादूर्भाव दिसून येत आहे. त्‍याचे नियंत्रणासाठी २० टक्‍के प्रवाही क्‍लोरोपायरीफॉस २० मिली किंवा क्विनॉफलफॉस १५ मिली प्रति १० लिटर पाण्‍यात मिसळुन फवारणी करावी.
|
तुर
|
पोखरणारी अळी
|
तुरीचे पिकात शेंगा पोखरणारी अळीचा प्रादूर्भाव दिसुन येत आहे. त्‍याचे नियंत्रणाकरीता प्रोफेनोफॉस ४० टक्‍के + सायपरमेथ्रीन ४० टक्‍के २५ मिली प्रति १० लिटर पाण्‍यात मिसळुन फवारणी करावी.
|
उस
|
सुरू उसाचे लागवडीसाठी मध्‍यमकाळी व उत्‍तम पाण्‍याचा उत्‍तम निचरा होणा-या जमीनीची निवड करून पुर्व मशागतीचे कामे पुर्ण करून घ्‍यावीत. पुर्व हंगामी लागवड केलेल्‍या उसाची पिकात खुरपणी करून पीक तणविरहीत ठेवावे.
| |
डाळिंब
|
आंबेबहार धरलेल्‍या डाळिंबाचे बागेत अंतरमशागतीची काम पुर्ण करून बाग स्‍वच्‍छ ठेवावी. खोडावर बोर्डोपेस्‍ट लावावे.
| |
संत्रा मोसंबी
|
संत्रा व मोसंबीचे बागेत अंतरमशागतीची कामे पुर्ण करून घ्‍यावीत.
| |
पेरू
|
पेरूच्‍या पक्‍व फळांची काढणी करावी. फळांची प्रतवारी करून विक्रीसाठी प्‍लास्‍टीकच्‍या कॅटरस मधुन बाजार पेठेत पाठवावी.
| |
कागदीलिंबु
|
आंबेबहार धरण्‍यासाठी कागदी लिंबाचे बागेस पाणी देणे बंद करावे. आळयात टाचन करून घ्‍यावी. खोडावर बोर्डोपेस्‍ट लावावे.
| |
भाजीपाला
|
कोबीवर्गीय पिकातील अळीच्‍या नियंत्रणासाठी क्विनॉलफॉस २० मिली प्रति १० लिटर पाण्‍यात मिसळुन फवारणी करावी.
| |
पशुधन व्‍यवस्‍थापन : लाळया खुरकुत रोगाचे लसीकरण करून घ्‍यावे.
| ||
सौजन्‍य
केंद्र प्रमुख
ग्रामिण कृषि मौसम सेवा
कृषि हवामानशास्‍त्र विभाग, व.ना.म.कृ.वि. परभणी
पञक क्रमांकः ६३ दिनांकः ०३.१२.२०१३
Subscribe to:
Posts (Atom)