Monday, June 29, 2020

कोरडवाहु शेतीत शाश्‍वत उत्‍पादनाकरिता अजैविक ताण सहनशील पिकांच्‍या वाण निर्मितीची गरज .... कुलगुरू मा डॉ अशोक ढवण

वनामकृवित आयोजित डिजिटल साधनाच्‍या माध्‍यमातुन पिकांच्या अजैविक ताण व्‍यवस्‍थापन या विषयावरील आंतरराष्ट्रीय ऑनलाईन प्रशिक्षणाचे उदघाटन

बदलत्‍या हवामानाचा कोरडवाहु शेतीत पिक उत्‍पादनावर मोठा परिणाम होत आहे, शाश्‍वत उत्‍पादनाकरिता डिजिटल साधने व कृत्रिम बुध्‍दीमत्‍ताच्‍या मदतीने संशोधनाच्‍या आधारे वाढते तापमान, आर्द्रता व जमीनीतील क्षारता आदी अजैविक ताणास सहनशील वाण निर्मिती करण्‍याची गरज असल्‍याचे प्रतिपादन कुलगुरू मा डॉ अशोक ढवण यांनी केले. 

वसंतराव नाईक मराठवाडा कृषि विद्यापीठ, परभणी आाणि जागतिक बॅक पुरस्‍कृत राष्ट्रीय कृषी उच्चशिक्षण प्रकल्प (नाहेप), भारतीय कृषी अनुसंधान परिषदनवी दिल्ली यांच्‍या संयुक्‍त विद्यमाने २९ जुन ते ३ जुलै दरम्‍यान डिजिटल साधनाच्‍या माध्‍यमातुन पिकांच्या अजैविक ताण व्‍यवस्‍थापन याविषया वरील आंतरराष्ट्रीय ऑनलाईन प्रशिक्षणाचे आयोजन करण्‍यात आले असुन प्रशिक्षणाच्‍या उदघाटनाप्रसंगी (२९ जुन रोजी) ते बोलत होते. कार्यक्रमास प्रमुख पाहुणे म्हणुन धारवाड (कर्नाटकयेथील कृषी विज्ञान विद्यापीठ कुलगुरु मा. डॉ. एम. बी. चेटटी, ऑस्ट्रेलिया येथील युनीव्हर्सीटी ऑफ वेस्टर्नचे संचालक मा. प्रा. कदमबोट सिद्यीकी, शिक्षण संचालक डॉ. धर्मराज गोखले आदींची प्रमुख उपस्थिती होती. 

यावेळी मार्गदर्शनात कुलगुरु मा. डॉ. एम. बी. चेटटी यांनी हवामान बदलामुळे शेती उत्‍पादन वाढीवर मर्यादा आल्‍या असुन पिक विविध अजैविक ताणाचा परिणाम होत आहे. हवामान अनुकुल तंत्रज्ञान विकसित करण्‍याकरिता  वनस्‍पती अनुवंशिक शास्‍त्र संशोधनात जैव तंत्रज्ञान व बायोइन्फॉरमॅटिक्स तंत्राचा वापर करावा, असा सल्‍ला दिला.

मा. प्रा. कदमबोट सिद्यीकी आपल्‍या भाषणात म्‍हणाले की, बदलत्‍या हवामानाचा जागतिक पातळीवर कृषि क्षेत्रावर होत असुन वाढत्‍या जागतिक लोकसंख्‍येस अन्‍न सुरक्षेचे मोठे आव्‍हान आपल्‍या समोर आहे. कृषि बुध्‍दीमत्‍ता व डिजिटल तंत्रज्ञान वापर करून काटेकोर शेती तंत्रज्ञान विकसित करावे लागेल, असे ते म्‍हणाले.

यावेळी नाहेप प्रकल्‍पाचे राष्‍ट्रीय समन्‍वयक डॉ प्रभात कुमार व शिक्षण संचालक डॉ धर्मराज गोखले यांनीही मार्गदर्शन केले. नाहेप प्रकल्‍पाबाबत डॉ गोपाल शिंदे यांनी माहिती दिली. कार्यक्रमाचे प्रास्‍ताविक डॉ गोदावरी पवार यांनी केले तर आभार डॉ राजेश कदम यांनी मानले. प्रशिक्षणात अमेरिकाजपानब्राझीलनेपाळपाकिस्‍तानइस्त्राईल, फिलिपीन्सपोर्तुगाल, अफगाणिस्तान, घाना, केनिया, नायजेरिया आदीसह ४० आंतरराष्ट्रीय प्रशिक्षणार्थीचा सहभागी आहे. प्रशिक्षणाचे आयोजन नाहेप प्रकल्‍पाचे प्रमुख अन्वेषक डॉ. गोपाळ शिंदेविभाग प्रमुख (विस्‍तार शिक्षणतथा प्रकल्‍प उपअन्वेषक डॉ. राजेश कदमसहयोगी संचालक (बियाणेडॉ. के. एस. बेगआयोजन सचिव डॉ. गोदावरी पवार आदींनी केले आहे.

सदरील ऑनलाईन प्रशिक्षणात सहभागी कृषी वनस्पती शरीरक्रिया शास्त्राशी निगडीत संशोधकप्राध्यापक व आचार्य विद्यार्थी यांना जागतिक हवामान बदलाला अनुसरुन विविध पिकांचे नवीन वाणांची निर्मिती व संशोधन करतांना पिकांची शरीरक्रियाशास्त्र समजुन घेऊन होणा-यां बदलाची आधुनिक डिजीटल साधनांची ओळख, व संशोधनात त्यांचा अंतर्भाव आदींबाबत देश - विदेशातील शास्त्रज्ञ मार्गदर्शन करणार आहेत. यात ऑस्ट्रेलिया येथील वेस्टर्न युनीव्हर्सीटीचे संचालक प्रा. कदमबोट सिद्यीकी, अमेरीका येथील कान्स स्टेट युनीव्हर्सीटीचे डॉ. पी. व्ही. वरप्रसादअमेरिकास्थित भारतीय कृषि अनुसंधान परिषदे माजी विभाग प्रमुख डॉ पी. एस. देशमुखकेरळ येथील सीपीसीआरआयचे निवृत्त संचालक डॉ. वेलामुर राजगोपालआयसीएआरतील वनस्पती शरीरक्रीया शास्त्राचे विभाग प्रमुख डॉ. व्ही. चीन्नुस्वामीआनुवंशिकी विभागाचे प्रमुख शास्त्रज्ञ डॉ. सी. भारव्दाजहैद्राबाद येथील केंद्रीय कोरडवाहु शेती संशोधन संस्थेचे डॉ. एम. माहेश्वरीयुनिव्हरसीटी ऑफ इलीनीऑस (अमेरीकाचे शास्‍त्रज्ञ डॉ. नितीन कदमडॉ. पुसा (बिहारयेथील राजेंद्र प्रसाद केंद्रीय कृषी विद्यापिठाचे डॉ राजीव बहुगुनाजपान येथील वरिष्ठ संशोधक डॉ. व्ही. देशमुख आदींचा समावेश आहे.